Sam Biển – Đặc Sản Quý Từ Biển Cả

1. Giới thiệu chung

Sam biển (tên khoa học: Tachypleus gigas) là một loài giáp xác cổ đại, có hình dáng giống mai cua nhưng thân dẹp, thường sống thành cặp với con cái lớn hơn và con đực bám phía sau. Đây là một trong những loài sinh vật có lịch sử tiến hóa lâu đời nhất, tồn tại hàng trăm triệu năm và gần như không thay đổi về hình thái.

2. Đặc điểm nhận dạng

• Kích thước: Trung bình dài từ 30–60 cm, nặng từ 1–3 kg mỗi con.

• Hình dáng: Mai hình móng ngựa, màu nâu đồng hoặc xám lục, có gai nhọn ở phần đuôi.

• Cấu tạo: Thân sam chia làm 3 phần: phần đầu (prosoma), phần thân giữa (opisthosoma) và phần đuôi (telson). Phần mai rất cứng, giúp bảo vệ cơ thể khỏi kẻ thù.

• Tập tính: Thường đi theo cặp (một đực một cái), sống ở tầng đáy vùng nước lợ hoặc ven biển có nền cát, bùn.

3. Phân bố

Sam biển thường được tìm thấy ở vùng biển Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, đặc biệt phổ biến ở các vùng biển Việt Nam như: Quảng Ninh, Hải Phòng, Thanh Hóa, Quảng Nam, Nha Trang và Cà Mau.

4. Giá trị ẩm thực và xuất khẩu

• Ẩm thực: Thịt sam thơm, ngọt, săn chắc, được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như: sam xào miến, sam nướng mọi, gỏi sam, trứng sam chiên giòn, lẩu sam,...

• Trứng sam: Là đặc sản được ưa chuộng, thường dùng làm món nướng hoặc hấp.

• Xuất khẩu: Sam biển được đánh giá cao trong thị trường quốc tế, đặc biệt ở các quốc gia Đông Á như Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc nhờ giá trị dinh dưỡng cao và đặc tính hiếm.

5. Giá trị sinh học và y học

• Máu của loài sam có màu xanh dương do chứa đồng trong phân tử hô hấp (hemocyanin) và có khả năng đông máu rất nhanh khi gặp độc tố. Điều này giúp máu sam được dùng trong y học để kiểm tra độ tinh khiết của thuốc và vaccine – một ứng dụng cực kỳ quan trọng trong công nghiệp dược phẩm.

6. Bảo tồn và lưu ý khai thác

• Sam biển là loài quý hiếm, số lượng ngày càng giảm do khai thác quá mức và mất môi trường sống. Một số khu vực đã đưa sam vào danh sách bảo vệ.

• Trong quá trình đánh bắt và kinh doanh, cần đảm bảo tuân thủ quy định của cơ quan chức năng về bảo vệ nguồn lợi thủy sản.